Ta niezwykła moneta dostępna jest w zaledwie 14 egzemplarzach na świecie. Numizmat powstał dzięki współpracy Mennicy Francuskiej (najstarsza firma na świecie, założona w 864 roku) ze słynnym Muzeum Luwr, którego zbiory należą do najwspanialszych na świecie.
Jednym z powodów tej kooperacji były dwie ważne rocznice - 100-lecie odkrycia grobowca Tutanchamona oraz 200. rocznica pierwszego rozszyfrowania egipskich hieroglifów. Z tej okazji Joaquin Jimenez, wybitny grawer Mennicy Francuskiej, stworzył arcydzieło, które przenosi wyobraźnię do starożytnego Egiptu.
Emisja o średnicy 10 centymetrów i nominale 5000 euro została wybita w kilogramie złota próby 999/1000, w najwyższej jakości menniczej i selektywnie pokryta kolorową emalią.
Na jej awersie ukazany jest wielki sfinks z Tanis, znaleziony w ruinach świątyni Amona. Jest to jeden z największych sfinksów zachowanych poza Egiptem, którego można obejrzeć w zbiorach Luwru.
Na rewersie znajduje się otoczone hieroglifami główne bóstwo egipskiego panteonu – Amon, który chroni małego Tutanchamona. Dopełnieniem projektu jest pokryte kolorową emalią Oko Horusa – boga nieba (nazywane również Okiem Ra) – jeden z najważniejszych symboli starożytnego Egiptu. Było ono wykorzystywane jako talizman chroniący przed siłami nieczystymi oraz złą energią innych ludzi.
Autentyczność tego numizmatycznego skarbu gwarantuje oryginalny, ręcznie numerowany Certyfikat, podpisany przez głównego mincerza Mennicy Francuskiej, Marca Schwartza.
Tutanchamon, czyli "król Tuta"
Tutanchamon, któremu poświęcona jest moneta, to jeden z najlepiej znanych władców starożytnego Egiptu, choć wiedza historyczna na jego temat jest znikoma. Jednak odkrycie przed 100 laty, 4 listopada 1922 roku, jego nienaruszonego, wypełnionego niezwykłymi skarbami grobu, było wydarzeniem, które odbiło się szerokim echem na całym świecie. Z „króla Tuta”, jak pieszczotliwie nazywała go prasa, uczyniło kogoś na miano ówczesnego celebryty. Śpiewano o nim piosenki, a jego twarz (czy raczej pośmiertna maska) zdobiła reklamowe plakaty.
Odkrywca grobowca, brytyjski archeolog Howard Carter, stał się bohaterem licznych plotek. Warto wspomnieć o najsłynniejszej z nich – rzekomej klątwie faraona, której ofiarą mieli paść wszyscy związani z tym wydarzeniem. Ostatecznie Carterowi nic się nie stało – prowadził prace badawcze w grobowcu jeszcze przez 10 lat. Zmarł w 1939 roku.
Tym, co sprawiło, że Tutanchamon, zaledwie 19-letni w chwili śmierci władca Egiptu, tak mocno poruszył zbiorową wyobraźnię, był fakt, że gdy odkrywcy weszli do nietkniętego przez ponad 3 tysiące lat grobowca (jedynego takiego w słynnej Dolinie Królów), znaleźli w nim blisko pięć tysięcy cennych obiektów, a mumia faraona przykryta była bogato zdobioną pośmiertną maską. To wizerunek tej ważącej ponad 10 kg, wykonanej z litego złota i ozdobionej mozaiką z niebieskiego szkła i kamieni półszlachetnych maski, stał się elementem masowej popkultury i do dziś stanowi jedno z najważniejszych wizualnych odniesień do dorobku starożytnego Egiptu.
Oprócz złotej maski archeolodzy znaleźli wykonane ze szczerego złota trzy łoża, posąg i tron, a także cztery pozłacane rydwany i sarkofag z kwarcytu. Jednak te wszystkie cenne, rozpalające wyobraźnię obiekty, bledną w zestawieniu z samą doskonale zachowaną mumią Tutanchamona.
Zdjęcie Wikipedia - Roland Unger - Own work, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=48168958
Jej badania rozpoczęły się w 1925 roku, jednak dopiero tomografia komputerowa, przeprowadzona w 2005 roku, pozwoliła wykazać, że faraon nie zmarł od uderzenia w głowę, jak głosiła rozpowszechniana przez historyków teoria, ale z powodu zakażenia po złamaniu nogi. Dodatkowo badania ujawniły liczne deformacje ciała – m.in. uszkodzoną stopę, która w znacznym stopniu utrudniała mu poruszanie się (w grobowcu znaleziono 130 lasek, którymi zapewne podpierał się król) – które były zapewne efektem genetycznej choroby kości. Egipt faraonów w imię politycznych korzyści sankcjonował królewskie kazirodztwo – matka i ojciec Tutanchamona byli rodzeństwem i mogli przekazać mu kopie szkodliwych genów, co dało efekt w postaci wad dziedzicznych.
Oprócz deformacji stopy Tutanchamon cierpiał na częściowy rozszczep podniebienia i zaburzenia hormonalne, które wpłynęły na jego sylwetkę z nietypowymi jak na mężczyznę szerokimi biodrami. Istnieją jeszcze inne przejmujące świadectwa dziedzictwa królewskiego kazirodztwa, pogrzebane wraz z Tutanchamonem w jego grobowcu – to zabalsamowane ciała jego przedwcześnie urodzonych dzieci, które powiła jego przyrodnia siostra, a zarazem jego żona, Anchesenamon.
Luwr. Czterdzieści wieków patrzy na Was
Słynne muzeum, który przyczyniło się do powstania złotej monety o masie 1 kg, zostało otwarte w 1793 roku w dawnej rezydencji królów Francji. Dziś stoi przed nim charakterystyczna piramida ze szkła i metalu, wzorowana na egipskiej piramidzie Cheopsa. Ta nowoczesna konstrukcja jest podwójnym ukłonem wobec przeszłości.
Po pierwsze, nawiązuje do słynnych słów Napoleona wypowiedzianych w 1798 roku przed bitwą pod piramidami: „Czterdzieści wieków patrzy na was!”. Po drugie, wskazuje na fakt, że w Luwrze mieści się jedna z najważniejszych i najbogatszychkolekcji egipskich starożytności na świecie, obok Muzeum Egipskiego w Turynie, Muzeum Brytyjskiego i samego Muzeum Egipskiego w Kairze.
Dział egipski francuskiego muzeum został stworzony w 1826 roku przez Jean-Francois Champolliona, twórcę egiptologii, który jako pierwszy odczytał hieroglify. W miejscu tym znajduje się ponad 50 tys. dzieł datowanych od 4000 lat p.n.e. do IV w. n.e., stanowiących dziedzictwo cywilizacji zamieszkującej deltę i dolinę dolnego Nilu, od początków państwa egipskiego do czasów Kleopatry. Kolekcja zbiorów sztuki egipskiej mieści się w aż 20 salach ekspozycyjnych i jest bardzo zróżnicowana. Składają się na nią dzieła malarstwa na papirusie, mumie, malowane stele nagrobne, narzędzia, odzież, biżuteria, gry, instrumenty muzyczne oraz militaria.
Znaczną część zbiorów Luwru stanowią łupy z wojen, które przeprowadził Napoleon. Także podziwiane dziś i stanowiące niewątpliwą chlubę muzeum skarby faraonów padły jego łupem podczas kampanii w Egipcie (1798–1801). W jej trakcie znaleziono, a później wywieziono m.in. słynny kamień z Rosetty (dziś przechowywany w Muzeum Brytyjskim). Na jego podstawie wspomniany już francuski egiptolog Jean-Francois Champollion odczytał egipskie hieroglify, co dało podwaliny pod rozwój egiptologii, jako dziedziny nauki.
Zapraszamy na oficjalna stronę Luwru: https://www.louvre.fr/en
