Co to jest uncja?
Uncja to jednostka masy, która wywodzi się z czasów starożytnych. Używana była już w Cesarstwie Rzymskim, gdzie ułatwiała handel i wymianę towarów. Współcześnie wyróżniamy rodzaje uncji, takie jak uncja międzynarodowa (avoirdupois), ważąca 28,35 grama, oraz uncja trojańska, ważąca 31,1034768 grama. Ta druga jest najczęściej stosowaną jednostką miary w handlu metalami szlachetnymi.
Ciekawostką jest, że w jubilerstwie czasami używa się tzw. uncji jubilerskiej, która może różnić się od standardowej masy uncji trojańskiej. Dzięki tej różnorodności, pojęcie uncji jest niezwykle wszechstronne i dostosowane do różnych zastosowań w handlu oraz przemyśle.

Złota moneta Krugerrand o masie 1 uncji trojańskiej
(źródło: Adobe Stock)
Dlaczego uncja trojańska jest tak ważna?
Uncja trojańska to standard przyjęty na globalnym rynku metali szlachetnych, szczególnie przez londyńskie stowarzyszenie rynku kruszców (LBMA). Ważąca dokładnie 31,1034768 grama, odpowiada na potrzeby precyzyjnych transakcji. 1 uncja trojańska stanowi podstawę wyceny złota, srebra, a także sztabek złota. Wartość ta ma kluczowe znaczenie dla inwestorów, którzy śledzą kurs złota na światowych rynkach.
Zastosowanie tego standardu ułatwia handel w krajach anglosaskich i zapewnia spójność w obrocie międzynarodowym. Wyobraź sobie sytuację, w której każda giełda stosuje inną jednostkę miary – w takim chaosie oszacowanie kosztu zakupu np. złota byłoby niezwykle trudne, a ocena opłacalności inwestycji niemal niemożliwa.
Jak są rodzaje uncji?
Oprócz uncji trojańskiej, istnieje kilka innych rodzajów tej jednostki masy, które znajdują zastosowanie w różnych dziedzinach. Uncja międzynarodowa (avoirdupois) to najczęściej stosowana miara w krajach anglosaskich, szczególnie w handlu towarami codziennego użytku, i waży 28,35 grama. Uncja aptekarska, używana dawniej w farmacji, miała zastosowanie do precyzyjnego ważenia leków i również jest bliska masą do uncji trojańskiej. Ciekawostką jest także uncja hiszpańska, stosowana w przeszłości w niektórych krajach europejskich, której masa różniła się w zależności od regionu. Każdy z tych rodzajów uncji miał swoje specyficzne zastosowania, wynikające z potrzeb danej epoki lub branży.

Sztabki złota o masie 1 uncji każda
(źródło: Adobe Stock)
Jakie elementy mogą wpływać na wycenę 1 uncji metali szlachetnych?
Na rynku dostępnych jest wiele różnych metali szlachetnych, ale chyba najczęstsze zapytania od wielu lat dotyczą złota. Na rynkach finansowych cena uncji złota to jeden z najważniejszych wskaźników. Wartość ta zależy od wielu czynników, takich jak:
- Kurs dolara amerykańskiego – złoto jest wyceniane w dolarach, więc jego wartość wzrasta, gdy dolar słabnie.
- Poziom inflacji – złoto pełni funkcję ochronną dla majątku w czasie spadku siły nabywczej pieniądza.
- Sytuacja geopolityczna – konflikty i napięcia międzynarodowe zwiększają zainteresowanie złotem jako "bezpieczną przystanią".
- Popyt i podaż – potrzeby jubilerskie oraz inwestycyjne wpływają na dostępność i cenę.
Pod koniec 2024 roku koszt jednej uncji złota osiągnął poziom niecałych 2 700 USD. Taka cena wynika z rosnącej niepewności na światowych rynkach oraz wysokiego zainteresowania inwestorów. To może być dowód na to, jak stabilny i wartościowy jest ten kruszec.
Czy inwestowanie w metale szlachetne jest opłacalne?
Pojęcie uncji często nierozerwalnie wiąże się z inwestowaniem w metale szlachetne. Czy to jest opłacalne? Często wskazywane jest, że zakup uncji złota, srebra lub platyny to doskonały sposób na dywersyfikację portfela inwestycyjnego. Metale szlachetne, takie jak złoto, są odporne na zmienne warunki rynkowe. Uncja złota jest łatwa w przechowywaniu, a jednocześnie jej wartość utrzymuje się na wysokim poziomie niezależnie od wahań na giełdach. Prawda jest jednak taka, że inwestowanie w złoto jak każdy inny rodzaj inwestycji wiąże się z ryzykiem, a szanse na osiągnięcie sukcesu w dużej mierze zależą od wiedzy osoby inwestującej oraz wahań rynku (wartość złota na giełdzie towarów i kruszców), które czasami są nieprzewidywalne. Choć inwestowanie w metale szlachetne cieszy się dużą popularnością, warto również docenić ich walory estetyczne, które od wieków zachwycały ludzi na całym świecie. Złoto, srebro i platyna od zawsze były wykorzystywane do tworzenia pięknych ozdób, biżuterii czy elementów dekoracyjnych, nadając przedmiotom wyjątkowy charakter. Na przestrzeni historii były one symbolem luksusu i prestiżu, a ich blask zdobił zarówno królewskie komnaty, jak i majestatyczne świątynie. Obecnie warto spojrzeć na metale szlachetne nie tylko jako na aktywa finansowe, ale również jako na wyraz ludzkiej kreatywności i kunsztu artystycznego.

Sztabki strebra różnej wielkości o masie wyrażonej w uncjach
(źródło: Adobe Stock)
Monety kolekcjonerskie
Współczesne monety wykonane z metali szlachetnych coraz częściej mają wartość kolekcjonerską, która przewyższa wartość samego kruszcu. Srebrne i złote monety z limitowanych edycji, czy unikalne wzory sprawiają, że monety kolekcjonerskie są poszukiwane przez kolekcjonerów na całym świecie. Ich wyjątkowość polega nie tylko na zawartości złota czy srebra, ale także na historii, która za nimi stoi, oraz precyzji wykonania.

Złota moneta o masie 1 uncji wybita w 100. rocznicę wprowadzienia złotego do obiegu
(źródło: Skarbnica Narodowa)
Gdzie można kupić uncję złota?
Zakup sztabki złota lub jednej uncji to proces, który nie wymaga żadnego przygotowania. W zależności od tego czy chcesz kupić dany metal szlachetny w celach inwestycyjnych, czy może jako fizyczny produkt, do dyspozycji masz kilka opcji. W przypadku zakupu inwestycyjnego w ostatnich latach, przed potencjalnymi inwestorami otworzyło się wiele różnych możliwości. Na rynku dostępne są liczne wirtualne giełdy, a równocześnie banki poszerzyły swoją ofertę alokacji kapitału o opcję zakupu towarów. Jeśli jednak potrzebne Ci jest fizyczna uncja złota (wykorzystuje się je między innymi w jubilerstwie, elektrotechnice, stomatologii, mennicach, do tworzenia aparatury specjalnej, a także w fotografii), chyba najlepszą opcją jest wizyta u najbliższego jubilera. Pamiętaj jednak, że niezależnie od tego czy kupujesz opcję na towar, czy fizycznie uncję metalu - zawsze wybieraj sprawdzonych sprzedawców.
Podsumowanie
Uncja to coś więcej niż jednostka masy – to fundament, na którym opiera się handel metalami szlachetnymi. Dzięki niej możliwe jest precyzyjne określenie wartości i masy złota, srebra czy platyny. Uncja trojańska, ważąca dokładnie 31,1034768 grama, odgrywa kluczową rolę na rynku metali szlachetnych, szczególnie przy wycenie i transakcjach międzynarodowych.
Dla inwestorów 1 uncja złota to symbol bezpieczeństwa i stabilności. Wartość tego kruszcu często rośnie, czyniąc go atrakcyjnym narzędziem do ochrony majątku. My jednak zamiast zastanawiać się, czy warto zainwestować i ile kosztuje uncja złota, polecamy skupić się na wartościach i właściwościach metali szlachetnych, które są całkowicie niezależne od żadnej giełdy na świecie.