Każdą emisję określa kilka podstawowych cech jak wymiary, próba metalu, masa, nominał czy nazwa emitenta. Poniżej wyjaśniamy bliżej najważniejsze terminy specyfikacji monet.
Emitentem jest podmiot bądź instytucja emitująca pieniądz gotówkowy. Nie każdy może nim być. Wyłączne prawo do emisji pieniądza w Polsce posiada Narodowy Bank Polski, co wynika bezpośrednio z konstytucji RP. Oznacza to, że jest jedyną instytucją uprawnioną do wprowadzania do obiegu pieniężnego złotych i groszy jako prawnych środków płatniczych na obszarze Polski. Data emisji monet czy banknotów wcale nie musi być tożsama z datą ich wprowadzenia do obiegu. Wystarczy spojrzeć do portfela, aby przekonać się, że część monet nosi datę 1990 czy 1991, mimo iż denominację złotego przeprowadzono w 1995 r.
Nominał jest to nadawana przez emitenta wartość środka pieniężnego. Może znajdować się zarówno na awersie, jak i rewersie. W przypadku monet kolekcjonerskich nominał jest dużo niższy od rzeczywistej wartości rynkowej takiej monety. Jeszcze kilkaset lat temu nominał zazwyczaj nie ozdabiał monety. Jej wartość dla ówczesnych odpowiadała generalnie wartości kruszcu, z którego została wybita.
Próba kruszcu to oznaczenie stopnia czystości metalu, z którego został wybity numizmat. Złoto próby 999/1000 (zapisywane też jako „.999”) informuje o tym, że dana moneta czy medal została wybita w czystym złocie. Srebro 900/1000 (zapisywane też jako „.900”) jest więc w 90% czyste, pozostałe 10% stanowią zaś dodatki, np. miedź, dodawana niekiedy do stopu dla zwiększenia jego trwałości. Pomimo wysiłków metalurgów niemożliwe jest jak dotąd stworzenie kruszcu czystszego niż 99,999%.
Karat to sposób zapisu próby złota („Au” jak łac. aurum) na skali od 1 do 24. Jej najwyższa wartość oznacza czysty kruszec, a niższe znamionują proporcjonalnie mniejszą zawartość – czternastokaratowe złoto ma zatem próbę 585/1000 (czyli 14/24).
Uncja (skracana jako „oz” od wł. onzia) to historyczna jednostka masy, stosowana m.in. w złotnictwie i numizmatyce. Odpowiada 31,1034768 g. Oprócz uncji jubilerskiej znanych jest wiele innych wariantów tej jednostki.
Platerowanie to sposób uszlachetnienia numizmatu przez pokrycie jego powierzchni cienką warstwą innego metalu, najczęściej szlachetnego. W mennictwie dokonuje się tego metodą galwaniczną, czyli z zastosowaniem elektrolizy. W tym celu medal lub monetę (np. wykonaną z mosiądzu) podłącza się do źródła prądu, a następnie zanurza w odpowiednim roztworze wraz ze srebrnymi lub złotymi blachami, poddanymi działaniu przeciwnego ładunku elektrycznego. Pod wpływem różnicy ładunków jony metalu odrywają się od powierzchni blachy i osiadają na numizmacie. Możliwe jest również wybiórcze platerowanie poszczególnych fragmentów reliefu monety lub medalu.
Zazwyczaj na samym dole specyfikacji wspominana jest limitacja. Oznacza ona liczbę egzemplarzy danej emisji, jakie zostały wyprodukowane na całym świecie. Im mniej sztuk, tym są one cenniejsze. Czasami są one dodatkowe numerowane na rancie lub opatrzone specjalnymi monogramami.
Ostatnim bardzo istotnym terminem jest stan zachowania. Stwierdza on jak bardzo wygląd indywidualnego numizmatu zmienił się od momentu jego wykonania. Egzemplarze w idealnej kondycji, wykonane z optymalną precyzją i zabezpieczone natychmiast po emisji reprezentują najwyższy stan zachowania, czyli menniczy. W zależności od ilości i charakteru ewentualnych uszkodzeń, rys oraz zużycia obiegiem obiekt może charakteryzować się stanem zachowania: znakomitym, bardzo pięknym, pięknym oraz niższymi. Im wyższy stan zachowania, tym cenniejszy numizmat.
Stempel lustrzany to narzędzie, za pomocą którego powstaje moneta z matowym rysunkiem na doskonale wypolerowanym, lustrzanym tle. Nie odbiega od stempla zwykłego pod względem technicznym – zupełnie inaczej wygląda natomiast proces bicia. Stempel polerowany jest ręcznie, przechodzi także specjalną obróbkę chemiczną, a po każdym użyciu jest czyszczony. Podobne przygotowanie otrzymują metalowe krążki, z których powstają monety. W rezultacie gładkie pole numizmatu zyskuje idealny połysk (numizmaty bite stemplem zwykłym nie mają połyskującego wykończenia).
