Reforma stulecia
Decyzja Sejmu z 1919 roku weszła w życie dopiero 5 lat później - przy okazji walki z hiperinflacją spowodowaną kosztowną obudową państwa i walkami o jego granice. W 1924 roku rząd ekspertów Władysława Grabskiego wprowadził złotego jako jedyną oficjalną walutę kraju. Pieniądz, oparty na parytecie złota, zastąpił zdewaluowaną markę polską, która w przededniu reformy w ciągu jednego dnia traciła nawet 100 procent swojej wartości, a na początku stycznia 1924 roku odpowiadała zaledwie 1/10 mln dolara.
Wartość złotówki odpowiadała natomiast frankowi szwajcarskiemu, a jeden dolar kosztował 5,18 złotych. Reforma uchroniła kraj przed katastrofą gospodarczą i polityczną oraz udowodniła, że można skutecznie walczyć z kryzysem i hiperinflacją bez korzystania z tanich zagranicznych kredytów.
Żniwiarka, Piłsudski i żaglowiec
Duma z odzyskanej niepodległości przejawia się w emisjach tego okresu. Większość monet Polski międzywojennej zostało wybitych w cennym srebrze - dzięki temu gwarantowały bezpieczeństwo i budziły zaufanie. Do pracy nad monetami zaproszono wybitnych twórców, między innymi: Józefa Aumillera, Tadeusza Breyera i Jana Wysockiego. Awersy wszystkich prezentowanych monet ukazują godło – orła w koronie.
Pierwszymi wyemitowanymi monetami powszechnego obiegu były złotówka i dwa złote z wizerunkiem kobiety „Żniwiarki”, które zaprojektował rzeźbiarz i profesor Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie Tadeusz Breyer. Co ciekawe, te pierwsze monety były wybijane w Paryżu i Brytyjskiej Mennicy Królewskiej. Piękna srebrna żniwiarka została w 1929 r. zastąpiona wersją niklową zaprojektowaną przez Mieczysława Kotarbińskiego.
Kolejną monetą złotową o nominale 5 zł wprowadzoną do obiegu była piękna srebrna moneta z wizerunkiem bogini Nike, którą zaprojektował Edward Wittyg, wykładowca uczelni warszawskich - Akademii Sztuk Pięknych i Politechniki Warszawskiej. Na rancie widnieje napis „SALUS REIPUBLICAE SUPREMA LEX” (dobro Rzeczypospolitej niech będzie najwyższym prawem). Nike uważano za symbol przewrotu majowego.
Wśród monet okolicznościowych warto zwrócić uwagę na monetę z wizerunkiem Jana III Sobieskiego z okazji 250-tej rocznicy odsieczy wiedeńskiej, której autorem był plastyk Jan Wysocki (jego inicjały „J-W” widnieją na monecie na kołnierzu króla). Kolejną postacią, którą upamiętniono na monetach jest marszałek Józef Piłsudski. Występuje on zarówno na monecie okolicznościowej z godłem „orła strzeleckiego” jak i na obiegówkach z ustawowym godłem. Wprowadzono do obiegu monety o nominale 5 i 10 zł upamiętniające postać Marszałka Józefa Piłsudskiego i walk, jakie toczył o niepodległość Polski. Rewers prezentuje wizerunek wodza z profilu. Autorem projektu był artysta plastyk Stanisław Ostrowski.
Ostatnią monetą okolicznościową II RP była srebrna dwuzłotówka „Żaglowiec”, wyemitowana w 1936 roku z okazji 15. rocznicy rozpoczęcia budowy portu w Gdyni. Autorem projektu był słynny polski medalier i rzeźbiarz Józef Aumiller.
Monety Polski międzywojennej są trudne do zdobycia w komplecie ze względu na ograniczoną dostępność emisji, a na aukcjach internetowych można często trafić na falsyfikaty lub emisje w złym stanie zachowania. Z okazji 100-lecia decyzji Sejmu RP, Skarbnica Narodowa zgromadziła dla kolekcjonerów wszystkie 24 oryginalne historyczne monety z czasów międzywojnia.
Więcej informacji o kolekcji na stronie: https://www.skarbnicanarodowa.pl/monety2rp
